Μ ο ύ σ κ ο ς 1955 - 1974

Α Π Ο ΤΙΣ χειρότερες κατάντιες ενός λαού, το εμφύλιο μίσος, τα εμφύλια αίματα. Κι όταν σε τέτοιο βόρβορο ο λαός βρεθεί, ακόμα κι οι λέξεις, μαζί και τα ονόματα, αναποδογυρίζονται στο βούρκο: «Και την ειωθυίαν αξίωσιν των ονομάτων ες τα έργα αντήλλαξαν», επεσήμανε στο Γ-82 του ο Θουκυδίδης, στην πρώτη κι αναλλοίωτη της ιστορίας επιστημονική ανατομία του Εμφυλίου Πολέμου, με αφορμή τα «Κερκυραϊκά» του 427π.Χρ. Το ρήμα «κατάντησαν» έκρινε αξιότερο όταν το μετέφρασε ο Ελευθέριος Βενιζέλος: «Και κατάντησαν να μεταβάλουν αυθαιρέτως την καθιερωμένην σημασίαν των λέξεων, διά των οποίων δηλούνται τα πράγματα»...

Ι Δ Ο Υ τραγικότατη σύμπτωση και συνάμα απόδειξη: Τι ήταν για σύμπαντα τον κυπριακό Ελληνισμό το όνομα Μούσκος από τη 15η Δεκεμβρίου (σαν σήμερα το) 1955, που θυσιάστηκε στο Μερσινάκι των αρχαίων Σόλων, 1ος σε μάχη νεκρός αντάρτης της ΕΟΚΑ ο Χαράλαμπος Μούσκος 23χρ, εξάδελφος του Εθνάρχου Μακαρίου και πώς το καταντήσαμε, τ’ όνομα Μούσκος, 19 έτη αργότερα, στο μελανότερο των Ελλήνων 1974; Οι νεαρότεροι ευτύχησαν να μην τα ζήσουν. Υφίστανται τις συνέπειες. Οι παλαιότεροι, όμως, τα θυμούνται. Τα ζήσανε. Μετείχαν:

Κ Α Τ Α χιλιάδες με τις γαλανόλευκες εναντίον των Εγγλέζων στους δρόμους, συνοδεύοντας το φέρετρο με τον Ήρωα Μούσκο στο κοιμητήριο των Αγ. Κων/νου και Ελένης. Συνώνυμο ύψιστης τιμής και δόξας, κλέος υπέρτατο, τ’ όνομα Μούσκος. Ειωθυία αξίωσις της πανίερης ελληνικής λάβας, αιώνες προετοιμαζομένης, που ξεχυνόταν απ’ την ψυχή της αγωνιζομένης Κύπρου. Ώσπου, 17 χρόνια αργότερα, εμφύλια πανούκλα πλάκωσε. Αρχέγονη ημών των Ελλήνων ενδημική πανώλης. Απ’ το εναρκτήριον της Ομήρου Ιλιάδος «μήνιν άειδε θεά». Όπου, ούτε το συνώνυμο της δόξας, Μούσκος, τη γλύτωσε:

Μ Ε ΑΠΕΡΑΝΤΟ μίσος εκτοξευόμενο, εχθρικότατα περιφρονητικό κατά του Μακαρίου, ως καθαιρεθέντος αρχιεπισκόπου, που και τ’ όνομα τού αφαιρέθηκε και Μούσκος εκφωνείτο υπό των μισούντων, προκαλώντας το εξίσου ασίγαστο μίσος των οπαδών του. Μίσος εμφύλιο. Εξικνούμενο μέχρι βιαίας αντιπάλων θανατώσεως. Ευφορότατο προσφέροντας έδαφος για της Χούντας το πραξικόπημα και για τις προδομένες Θερμοπύλες μας, απ’ όπου πέρασαν τελικά οι Τούρκοι. «Εάν μισούνται ανάμεσό τους, δεν τους πρέπει ελευθεριά», στιχουργούσε το 1823 ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός. Για να τα θυμόμαστε πάντα και να γρηγορούμε καθημερινά έναντι οιουδήποτε, αστόχαστα, προάγει το εμφύλιο μίσος...
ΛΑΖΑΡΟΣ Α. ΜΑΥΡΟΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ ΤΕ 15.12.10

Εάν σού στείλουμε, κυρία Γκιούρωφ, μιαν απάντηση στο χθεσινό ερώτημά σου για τον Μπαγίς σε σύγκριση με τον καλό φίλο του κ. Χριστόφια Gordon Brown, «with whom I had very friendly relations», όπως ο ίδιος είπε στους Brookings 27.9.10, δεσμεύεσαι να τη δημοσιεύσεις στη «Χαραυγή», για να κρίνουν κι οι αναγνώστες της;
Λάζ. Α. Μαύρος